Szanowne Koleżanki i Szanowni Koledzy

Ministerstwo Sportu i Turystyki zamierza wprowadzić nowy program wychowania fizycznego dla klas 1-3 szkół podstawowych pn. "MAŁY MISTRZ".
Szkoły , które hipotetycznie chciałyby uczestniczyć w tym projekcie o kontakt i podanie nazwisk ich przedstawicieli: dyrektorów szkół lub nauczycieli, których zaprosilibyśmy do Warszawy na konferencję wprowadzającą ten program

I. ZAŁOŻENIA DO PROGRAMU

Główną ideą programu jest zachęcenie uczniów do zdobywania nowych umiejętności ruchowych oraz kształtowania odpowiednich nawyków i postaw, w tym zwłaszcza dotyczących zdrowego stylu życia, podniesienie atrakcyjności zajęć, wzmocnienie roli nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej i wychowania fizycznego.

W okresie wczesnoszkolnym, tak zwanym „złotym wieku szkolnym” dzieci z dużą łatwością zdobywają nowe wiadomości i umiejętności, w tym także z zakresu wychowania fizycznego i sportu. Najczęściej w wieku 6/7 – 10 lat objawiają się talenty sportowe,  a wrodzona, biologiczna skłonność do ruchu sprzyja wdrażaniu do treningu i do podejmowania bardziej systematycznego wysiłku.

Nie ma dzieci niezdolnych do sportu, to tylko kwestia wskazania dziecku odpowiedniego rodzaju aktywności ruchowej. Każde dziecko może znaleźć swój rodzaj „sportu” – na miarę własnych zainteresowań i możliwości psychofizycznych.

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi w ramach edukacji wczesnoszkolnej w obszarze wychowania fizycznego przewidziano zajęcia WF w wymiarze 3 godzin tygodniowo. W ponad 90% szkół zajęcia WF w klasach I – III prowadzone są przez nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej dysponujących niewystarczającą wiedzą w zakresie wychowania fizycznego.

Mając na uwadze powyższe uwarunkowania istnieje realna potrzeba metodycznego  i organizacyjnego wzmocnienia zajęć wychowania fizycznego w klasach I – III szkół podstawowych

Jak pisał Wojciech Oczko „ Ruch jest w stanie zastąpić prawie każdy lek, ale wszystkie leki razem wzięte nie zastąpią ruchu „ stąd propozycja multidyscyplinarnego programu taktującego ruch jako biologiczną potrzebą człowieka i elementarną podstawę zdrowia fizycznego i psychicznego.

W okresie rozwoju i wzrastania organizmu brak lub niedostatek ruchu powoduje powstawanie wad postawy, a także zaburzeń w rozwoju fizycznym i psychicznym. Nieodzowność ruchu dla wszechstronnego i prawidłowego rozwoju organizmu wskazuje na konieczność zapewnienia dzieciom odpowiedniej dawki wysiłku fizycznego. Ogólna zasada jest taka, że dzienna dawka ruchu powinna być tym większa im młodsze jest dziecko.

W podstawie programowej zapisane został cel główny : Celem edukacji wczesnoszkolnej jest wspomaganie dziecka w rozwoju intelektualnym, emocjonalnym, etycznym, fizycznym i estetycznym. Ważne jest również takie wychowanie, aby dziecko w miarę swoich możliwości było przygotowane do życia w zgodzie z samym sobą, ludźmi i przyrodą. 
oraz treści nauczania i umiejętności, jakie powinien opanować uczeń kończący I etap edukacji wczesnoszkolnej w zakresie:

1) sprawności fizycznej: marszobiegi trwające co najmniej 15 minut; wykonanie próby siły mięśni brzucha oraz gibkości kręgosłupa,

2) treningu zdrowotnego: przyjmowanie prawidłowych pozycji do ćwiczeń i wykonanie przewrotu w przód; wykonywanie skoków jednonóż, obunóż, przez przeszkody, przez skakankę; wykonywanie ćwiczeń równoważnych z przyborami i na przyrządzie,

3) sportów całego życia i wypoczynku: umiejętności związane z piłką: rzuty, chwyty, kozłowanie, odbijanie, prowadzenie piłki; udział w grach, zabawach, grach terenowych, zawodach sportowych, respektowanie reguł gry i przepisów sędziowania; właściwe zachowanie się w sytuacjach zwycięstwa i porażki,

4) bezpieczeństwa i higieny osobistej: stosowanie koniecznych dla zdrowia zabiegów higienicznych; dbałość o czystość odzieży; przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w trakcie zajęć ruchowych; wybieranie bezpiecznego miejsca do zabaw i gier; wiedza, do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacjach zagrożenia życia.

W uwagach podstawy programowej o realizacji zadań szkoły na I etapie edukacyjnym, w punkcie dotyczącym wychowania fizycznego zaleca się, aby zajęcia z dziećmi prowadzone były na boisku, w ogrodzie, w sali gimnastycznej itp. Czas przeznaczony na ten zakres kształcenia ma być przeznaczony na rozwijanie sprawności fizycznej i ruchowej uczniów.

Proponowany Program, który bazuje na opracowanym i realizowanym od 3 lat przez Dolnośląski Szkolny Związek Sportowy we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego  programie „Sprawny Dolnoślązaczek” w pełni odpowiada celom i treściom nowej podstawy programowej

Głównym celami programu są:

• przygotowanie do ewentualnych badań psychomotorycznych w klasie IV wg opracowanego programu
• pomoc nauczycielom edukacji wczesnoszkolnej i wychowania fizycznego w zaplanowaniu i przeprowadzeniu ciekawych zajęć wychowania fizycznego i edukacji zdrowotnej
• określenie preferencji w wyborze aktywności fizycznej uczniów
• monitorowanie stanu zdrowia, rozwoju fizycznego i sprawności fizycznej uczniów klas  I-III szkół podstawowych
• zachęcenie uczniów do podejmowania nowych form aktywności fizycznej,
• zaproponowanie nowych, bardziej atrakcyjnych form zajęć ruchowych zgodnych z nową podstawą programową,

II.  PODSTAWA PRAWNA PROGRAMU

Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej funkcjonuje na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 201, poz. 1540 z późn. zm.), jako państwowy fundusz celowy.
Przychodami Funduszu są wpływy z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa.
Szczegółowa procedura przyznawania dofinansowania środków Funduszu uregulowana jest Rozporządzeniem Ministra Sportu i Turystyki z dnia 23 sierpnia 2010 r. w sprawie dofinansowania zadań ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej (Dz. U. Nr 156, poz. 1051).

III. ADRESACI/ BENEFICJENCI PROGRAMU

- organizacje pozarządowe o charakterze wojewódzkim, które w ramach swojej statutowej działalności realizują zadania z zakresu upowszechniania kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży,

IV. OPIS PROGRAMU

Program skierowany jest do 13 674 szkół podstawowych w Polsce
Program w pierwszym roku działania ruszyłby od 1 września 2014 roku w klasach pierwszych szkół podstawowych.
Od 1 września 2015 dotyczyłby klas pierwszych i drugich.
Od 1 września 2016 klas pierwszych, drugich i trzecich.

Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej i współpracujący z nimi nauczyciele wychowania fizycznego otrzymują program, którego realizacja zaspokaja w dużej części zadania, które stanęły przed szkołami podstawowymi w związku z wprowadzaniem nowej podstawy programowej.

Program tworzy możliwość udziału w programie rodziców, którzy włączyli się w cykl przygotowań dzieci do poszczególnych prób, ale także są informowani przez nauczycieli na bieżąco o stanie sprawności dziecka i postępach jakie ma ono w poszczególnych umiejętnościach przewidzianych w programie, np. podczas zaplanowanych w programie  „ wywiadówek z kultury fizycznej „.

Ideą programu „Mały Mistrz” jest propagowanie aktywnej postawy zdobywania, a nie kolekcjonowania odznak sportowych potwierdzających zdobycie poszczególnych sprawności.

Program przeznaczony dla uczniów klas I - III obejmuje sześć zasadniczych bloków dyscyplin z możliwością poszerzania o pokrewne dziedziny, np. gimnastyk – tancerz, czy też saneczkarz – narciarz – łyżwiarz. W każdym bloku uczeń ma szansę opanowania określonych umiejętności i wiadomości, za które nagradzany jest odpowiednią odznaką.

Poszczególne bloki (dyscypliny) przedstawione są w układzie czasowym zgodnym z rokiem szkolnym i dostosowane między innymi do warunków atmosferycznych, co w niczym nie ogranicza inwencji nauczycieli w realizacji programu według własnej koncepcji związanej z możliwościami danej placówki oświatowej.

Zaproponowane sprawności mogą być prowadzone przez nauczyciela w ciągu trzech lat nauki   w klasach I – III, z tym, że z każdym rokiem zwiększają się wymagania, którym powinno sprostać dziecko. Nauczyciel może w kolejnych latach zmieniać niektóre sprawności i np. w I klasie  w sprawności Piłkarz realizować zajęcia piłki nożnej, a w następnych latach np. koszykówki czy siatkówki

Proponowane dyscypliny i przykładowe umiejętności do opanowania przez uczniów w ciągu trzech lat:

Rowerzysta - Turysta:

• umiejętność jazdy na rowerze; znajomość zasad bezpiecznego poruszania się na rowerze; znajomość (w podstawowym zakresie) przepisów i znaków drogowych oraz zasad bezpieczeństwa na drogach;
• w klasie III uproszczony test na kartę rowerową,
• udział w wycieczkach turystycznych w obrębie miasta i okolicy oraz udział w programowych wycieczkach turystycznych;
• wykonanie mini-kronik;
• bezpieczeństwo na trasach turystycznych.

Gimnastyk – Tancerz:

• nabycie podstawowych umiejętności zgodnie z założeniami podstawy programowej;
• „trzymaj się prosto” – ćwiczenia korekcyjne i wiedza o prawidłowej postawie ciała;
• zapoznanie się z podstawowymi przyborami i przyrządami gimnastycznymi;
• opanowanie prostych form tanecznych – tańców ludowych, „turniejowych” lub młodzieżowych oraz elementów rytmiki.

Saneczkarz – Narciarz – Łyżwiarz:

W zależności od możliwości oraz tradycji:

• jazda na sankach z górki i po płaskim, zabawy ze współćwiczącymi;
• spacer na nartach biegowych połączony z lepieniem różnych form ze śniegu oraz mini zawody na nartach biegowych;
• podstawowe umiejętności jazdy na nartach zjazdowych po wyznaczonej trasie, mini zawody z pokonywaniem przeszkód;
• jazda na łyżwach – elementy „Błękitnej Sztafety” i „Złotego Krążka” (patrz Kalendarz Imprez SZS);
• wiedza z zakresu bezpieczeństwa zajęć na śniegu i lodzie oraz zasadach hartowania się.

Piłkarz – Nożny/ Ręczny/ Koszykarz/ Siatkarz:

• opanowanie podstawowych umiejętności gry w piłkę nożną, ręczną, koszykówkę, siatkówkę; udział w grach i zabawach przygotowujących do „gry właściwej” oraz rozwijanie umiejętności współdziałania w zespole;
• podstawowe wiadomości z zakresu przepisów sędziowania i organizacji zabaw i gier sportowych.

Lekkoatleta:

• nabycie umiejętności związanych z biegami, skokami i rzutami spójnych z podstawą programową wf dla klas I – III,
• udział w szkolnych zawodach lekkoatletycznych,
• zasady bezpieczeństwa na stadionach i w terenie.

Pływak – Wodniak:

• podstawy nauki pływania; udział w szkolnych zawodach pływackich;
• w miarę możliwości zapoznanie z kajakami, żaglówkami, z windsurfingiem;
• zasady bezpieczeństwa w wodzie i nad wodą,
• higiena kąpieli na pływalniach krytych i otwartych,
• ekologia – racjonalne gospodarowanie wodą.

Program zakłada, że ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki, Samorządów Wojewódzkich i Samorządów prowadzących szkoły podstawowe pokryte zostałyby koszty :

• doposażenie szkół w niezbędny sprzęt sportowy – pakiet sprzętu dostosowanego do wieku 6-9 lat w planowanej kwocie 1500 zł za komplet
• dofinansowanie zajęć pływania w klasach II
• organizacji szkoleń dla nauczycieli realizujących program
• druku niezbędnych materiałów, legitymacji, wlepek, plakatów
• zatrudnienia w klasach I na 1 godzinę w tygodniu odpowiednio przygotowanego nauczyciela wychowania fizycznego, który prowadziłby zajęcia wychowania fizycznego wspólnie z nauczycielem edukacji wczesnoszkolnej

W związku z planowanym zatrudnieniem nauczyciela wf do prowadzenie wspólnie z nauczycielem edukacji wczesnoszkolnej jednej godziny zajęć tygodniowo istnieje konieczność zapewnienia przynajmniej przynajmniej na tą jedną godzinę otwartego lub zamkniętego obiektu sportowego dla klasy.

Nauczyciel i szkoła przystępujący do programu deklarują realizację cyklu zajęć i sprawdzianów dla dzieci, które zapoznają je z nowymi formami aktywności fizycznej. Poprzez ciągłość trwania programu w klasach I - III zaistnieje możliwość zbadania progresji umiejętności każdego dziecka. Bardzo ważnym elementem jest również pokazanie zintegrowania zajęć fizycznych z innymi umiejętnościami zapisanymi w obecnej podstawie programowej nauczania w klasach     I - III.

Nauczyciel otrzymuje dość dużą autonomię w realizacji programu. Może np. w przypadku niemożliwości realizacji którejś ze sprawności zastąpić ją inną. Organizatorzy zaproponują dodatkowe propozycje sprawności, np.  tenisista, badmintonista, wielbiciel hulajnogi, rolkarz i inne ( te sprawności są już proponowane dzieciom w działającym programie Sprawny Dolnoślązaczek ). Liczymy także na inwencję nauczycieli z całej Polski. Nauczyciel może także w przypadku zrealizowania sprawności, zastąpić w drugim roku inną z zaproponowanych lub własną. Zasadą jednak powinno być, że uczeń przez 3 lata zdobywa wiedzę i sprawność w danej dyscyplinie poprawiając swoje osiągnięcia.

Atrakcyjna forma programu: różnorodność zajęć i sprawdzianów, specjalne legitymacje w których dziecko będzie zapisywało wyniki swoich prób i dokumentowało zdobyte umiejętności ma dodatkowo zachęcić do udziału w programie.